Verschil PDF/EPUB/DPS/iBook Author (in de herhaling)

.
Tijdens de laatste trainingen Adobe DPS merk ik dat er toch vaak verwarring nog bestaat over wat voor bestanden vanuit InDesign nu mogelijk zijn om op de iPad of andere tablets te kunnen gebruiken, en dan met name de vraag over of de bestanden zijn te distribueren (gratis) naar klanten.
Ik heb vorig jaar maart daar al eens over geschreven, maar de ontwikkelingen gaan voort en iBook Author van Apple is erbij gekomen.
Tijd voor een update:


---


Bij het publiceren naar de iPad (maar ook bijvoorbeeld Android smartphones en tablets!) heb je een keuze aan bestandsformaten waarin je een InDesign-document kunt opzetten en exporteren:


PDF
Je kunt standaard PDF-bestanden (sRGB kleurruimte) met interactiviteit (zoals aanklikbare inhoudsopgave, index, hyperlinks maar géén Flash of animaties) gebruiken om op een iPad te zetten en te lezen met de ingebouwde reader of een betere PDF reader zoals The Good Reader. Met een standaard PDF behoud je de paginaopmaak. Bovendien kan er op het scherm worden in- en uitgezoomd op de pagina. De pagina kan in principe elk formaat hebben en het beeld van de opmaak blijft dus behouden. Veel uitgaven zijn op dit moment PDF (zoals de MacWelt) verpakt in een App die downloaden voor abonnees mogelijk maakt en navigatie in een document toevoegt.

Het InDesign CS5 100% Knowhow eBook van Frans van der Geest is bijvoorbeeld een PDF, geëxporteerd naar sRGB en een resolutie van de ingesloten beelden van 144 ppi. In InDesign is bij het opbouwen van de inhoudsopgave en index aangegeven dat ze 'aanklikbaar' moeten zijn en bij het exporteren naar PDF is opgegeven dat de TOC en Index als interactieve elementenmoeten worden geëxporteerd (dus ook hyperlinks in de tekst!)
In Acrobat Pro zijn vervolgens knoppen op elke pagina aangebracht voor volgend/vorige pagina en terug naar de inhoudsopgave*.

EPUB
Denk vooral aan leesboeken, romans en eenvoudige handleidingen op dit moment voor ePub.(Een 'truc' kan zijn dat je elke pagina als afbeelding exporteert, in een nieuw document alle pagina's als afbeeldingen plaatst en dan exporteert naar EPUB - maar waarom zou je? Gebruik dan liever PDF!)
Ook kun je het EPUB-bestandsformaat gebruiken op de iPad maar dan is de opmaak beperkt en door de lezer is het lettertype te wijzigen. Je hebt niet veel geavanceerde opmaakmogelijkheden op je pagina, je weet niet hoe groot ('lang') de pagina op het beeldscherm is en hoe de regels tekst lopen: de lezer kan tenslotte het lettertype veranderen en vergroten!
Het nieuwe EPUB3 is gebasseerd op HTML 5 en maakt mooiere lay-outs mogelijk. Gratis als bestand te distribueren/te downloaden en te bekijken op computerbeeldscherm en elk tablet, kan ook commercieel worden verkocht via uitgevers (en Apple Store).

iBooks Author (Apple)
iBooks Author is een eigen variant op EPUB3  van Apple: rijke, interactieve content, liggend en staand maar ALLEEN te zien op een iPad tablet! Niet op andere tablets, niet op een computer-beeldscherm. Mogelijk om als simpel bestand te distribueren/te laten downloaden en op een iPad te kopiëren (gratis, tenzij je wilt gaan verkopen: dan kom je niet langs de iTunes Store heen!). Eenvoudig in gebruik, mooi resultaat maar maakt gebruik van sjablonen die gauw tot 'eenheidsworst' leiden.

DPS (Adobe Digital Publishing Solution)
Een InDesign-document voor een Folio-bestand (die maak je vanuit Adobe's Publishing Solution) wordt gemaakt op het formaat van het beeldscherm van een iPad (of Android tablet!) en kan interactiviteit bevatten zoals films, presentaties, geluid enzovoort. Een folio kan ook als PDF worden geëxporteerd (zolang het geen interactiviteit bevat!) en de lezer kan dan in- enuitzoomen op de iPad.
Een dergelijk bestand zal beperkt zijn in tekst en vooral bedoeld zijn om zo levendig mogelijk te zijn. Voorbeelden zijn uitgaven als Wired (folio, Adobe) en Veronica Magazine
Om de folio-bestanden op de iPad te krijgen moeten ze worden geupload naar de servers van Adobe (de 'Cloud') waarvoor je een gratis Adobe ID kunt aanmaken. Vervolgens start je op de iPad de App Adobe Content Viewer en log je met hetzelfde ID in: je kunt nu de publicatie naar de iPad downloaden. Om publicaties (commercieel) te distribueren kom je niet langs Adobe heen. En dat kost geld! Alternatief kun je met ongeveer maximaal 100 man hetzelfde Adobe ID opgeven iPads in de Adobe Content Viewer om zo bestanden uit de 'Adode Cloud' te delen
Voor folio geldt dat er een aparte horizontale en verticale layout moet worden gemaakt als je wilt dat de lezer de iPad kan draaien, dit is voor EPUB en PDF niet zo, hier draait wel je beeldscherm maar niet de opmaak.
BELANGRIJK: Het Adobe DPS/Folio software verkeerd in voortdurende ontwikkeling: ongeveer elke zes tot acht weken verschijnt er een versie met nieuwe mogelijkheden. Dat betekent helaas ook nog steeds (veel) bugs in de software. De software is gratis te downloaden te gebruiken voor CS5 en CS5.5, Adobe ID (gratis account) nodig.

APPS
Dan zijn er natuurlijk 'echte Apps': deze kunnen worden geprogrammeerd en met HTML5 bijvoorbeeld worden vormgegeven

Kortom: Elk formaat dient dus zijn eigen doel en publicatie.

SAMENVATTEND:
PDF: makkelijk te maken, vaste Layout. Te lezen op elke PC, Mac en tablet met een PDF-reader app. Een PDF kan interactiviteit bevatten maar op een iPad zie je die niet: geen animatie, video of geluid! Wel op een computer-beeldschrem (exporteer Animatie naar Flash, plaats de Flash in InDesign en maak dan de PDF. Flash wordt dus niet ondersteund op de iPad en ook niet meer op andere tablets in de toekomst). Hyperlinks kunnen werken, openen in de browser van het apparaat (Safari, Explorer, of Safari tablet). Simpel bestand dat is te distribueren/te downloaden, gratis.
Epub: EPUB 2, de huidige standaard, is dus geen vaste Layout, de lezer kan lettertype wijzigen, geen meerdere kolommen mogelijk, geen animaties, wel video en geluid in sommige ePub Readers. Het nieuwe EPUB3 is gebasseerd op HTML5 en maakt mooiere lay-outs mogelijk. Gratis als bestand te distribueren/te downloaden en te bekijken op computerbeeldscherm en elk tablet, kan ook commercieel worden verkocht via uitgevers (en Apple Store).
iBooks Author: rijke, interactieve content, liggend en staand maar ALLEEN te zien op een iPad tablet! Niet op andere tablets, niet op een computer-beeldscherm. Mogelijk om als simpel bestand te distribueren/te laten downloaden en op een iPad te kopiëren (gratis tenzij je wilt gaan verkopen: dan kom je niet langs de iTunes Store heen!).
Adobe DPS (inDesign): Vrij in opmaak, liggend en staand apart te bouwen. Op dit moment geen eigen animatie maar animaties in HTML5 zijn eenvoudig te plaatsen op een pagina. Niet te distribueren als gratis bestand, niet te bekijken op een computerbeeldscherm, tablet only. Eventueel via het delen van een Adobe ID te gebruiken op meerdere iPads. Distributie/downloaden alleen commercieel via Adobe/Apple. Een enkele uitgave: 350 euro, maandabonnementen vanaf 450 euro.
Alternatieven voor DPS die daarmee vergelijkbaar zijn heb je ook: nog steeds is Quark met QXPress 9.2 een grote speler (gebruikt de Aquafadas tools, ook los te koop voor InDesign) en ook bijvoorbeeld Twixl publiceer (demo videos hier) voor InDesign een mooie. Deze alternatieven gebruiken hun eigen kostenschema.

LET OP!
MAC ONLY! Voor zowel Twixl als Adobe DPS geldt dat wanneer je een publicatie echt wilt gaan bouwen als een app, je certificaten (zgn. P12 certificaten) nodig hebt: deze lopen via Apple Developer en de Keychain applicatie van Apple, dus...alleen op de Mac te realiseren! Ook Adobe's Viewer Builder bestaat op dit moment alleen voor de Mac!
Dit is alleen van belang voor de verkoop en distributie, niet voor het ontwerpen en werken in InDesign uiteraard.



Bedenk: er is geen 'simpele' optie om een bestaand print-document te 'exporteren' naar een Tablet: bedenk dat het aparte, nieuwe documenten zijn met andere formaat en andere mogelijkheden! Een PDF of ePub kan wel vanuit een bestaand InDesign document worden gemaakt maar ook voor een ePub zul je extra handelingen moeten verrichten

*Omdat in InDesign vanaf versie CS5 er twee mogelijkheden zijn: Print PDF, wel hyperlinks etc maar geen knoppen meer (!!) en iPDF, wel knoppen maar altijd spread (uitvouw, dubbele pagina's)! In CS4 heb je wel de mogelijkheid en in komende versies van InDesign zal dit ook weer mogelijk zijn.




.